در این مقاله طرز تهیه میوه خشک ها را به روش سنتی و صنعتی بررسی می کنیم. طرز تهیه میوه خشک ها در تولید میوه خشک های با کیفیت و مرغوب، یکی از عوامل مهم در تولید آن ها محسوب می شود.و همان طور که می دانید خشک کردن میوه و سبزی ها روشی برای افزایش زمان ماندگاری آن ها است.
تولید میوه خشک ها قدمتی طولانی دارد. که افراد در آن زمان دانسته یا ندانسته میوه های تابستانی را خشک می کردند و برای آذوقه زمستان خود نگه می داشتند که با این کار PH میوه ها را پایین آورده و مدت ماندگاری آن ها را بالا می بردند.
میوه هایی که چه در آن زمان و چه حالا خشک می کنند شامل: انجیر، خرما، زردآلو، انگور، هلو، سیب و حتی گلابی بودند.
آجیل های میوه خشک طرفداران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارند.که امروزه با پیشرفت صنعت و افزایش آگاهی روش های نوینی برای خشک کردن میوه ها ابداع شده است.به صورت امکانات موجود در سطح سنتی و صنعتی(پیشرفته ) می توان میوه های مختلف را خشک و استفاده کرد.و البته می توان گفت با توجه به چهار فصل بودن کشور ایران، در هر نقطه از کشور متناسب با نوع میوه آن جا می توان به این فعالیت به صورت یک شغل مستقل نگاه کرد.
حال در این مقاله می خواهیم روش های خشک کردن میوه را به صورت سنتی و صنعتی مورد بررسی قرار دهیم.که البته قبل از آن می خواهیم به بررسی دو سوال زیر بپردازیم:
۱-ارزش غذایی میوه خشک ها به چه عاملی بستگی دارد؟
طرز تهیه میوه خشک ها در روش سنتی و یا صنعتی به عوامل متعددی بستگی دارد. در جواب می توان گفت که ارزش غذایی آن ها به وضعیت میوه ها از لحاظ رسیده بودن و نداشتن لکه ظاهری، روش تهیه میوه خشک ها، سرعت آن ها و همچنین روش نگهداری آن ها بستگی دارد.
۲-چه میوه هایی را می توانیم خشک کنیم؟
همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم هدف از خشک کردن میوه ها افزایش زمان ماندگاری آن ها می باشد.ولی با این وجود همه میوه ها را نمی توان خشک کرد. سه موضوع مهم را در خشک کردن میوه ها باید مد نظر داشته باشید:
۱٫از چه تجهیزات و وسایلی برای خشک کردن میوه ها استفاده می کنیم.
۲٫به نوع ذائقه مصرف و به منظور دیگر خصوصا در صورتی که به جهت عرضه و فروش، میزان تقاضا و فروش، چیپس میوه توجه شود.
۳٫توجه داشتن به میزان فراوانی میوه در فصل خود برای خشک کردن به جهت توجیه اقتصادی
چند نوع از مهم ترین میوه هایی که قابلیت خشک و عرضه شدن را دارند در اینجا نام برده ایم:
زردآلو،انجیر، موز، سیب، کیوی، نارگیل، توت فرنگی، نارنگی، هلو، گلابی، توت سفید، آناناس، خرما، کشمش، خرمالو، انبه
به طور کل طرز تهیه چیپس میوه ها را می توان متناسب با نوع تجهیزات و میوه به روش های زیر دسته بندی کرد.البته فراموش نکنید که هرکدام از شیوه های زیر برای دسته ای از میوه ها مناسب است که در هر کدام از این روش ها به میوه هایی نیز اشاره شده است.
۱-روش سنتی:
به همان روش خشک کردن در آفتاب، روش سنتی می گویند.
۲-روش خانگی:
این روش خشک کردن با استفاده از بخاری و یا شوفاژ در منزل، استفاده از فر و یا به وسیله دستگاه خشک کن است.
۳-روش صنعتی:
نکته ی قابل توجه این است که همان طور که در بالا اشاره کردیم تفاوت روش های خشک کردن در نوع تجهیزات است. اما در مرحله آماده سازی میوه ها برای خشک کردن، تقریبا شیوه کار یکسان می باشد.پس در ادامه به طور کلی روش تولید چیپس میوه را در ۹ مرحله بیان می کنیم.
مرحله اول: انتخاب میوه مورد نظر جهت خشک کردن آن
میوه مورد نظر خود را آماده کرده و بهتر است میوه ها کاملا رسیده باشند.قسمت لکه دار میوه ها را جدا کرده و آن ها را با آب سرد بشویید و هسته و ساقه میوه ها را جدا کنید.
مرحله دوم: اسلایس کردن میوه ها یا همان تکه کردن آن ها
میوه های مورد نظر را به طور هم اندازه برش زده که در یک زمان خشک شوند.البته میوه هایی مثل انگور،توت و… را می توان به صورت درسته خشک کرد.برای میوه های بزرگ مثل انبه، آناناس و… را هم می توانید به صورت حلقه حلقه برش دهید.و اگر دوست داشتید پوست میوه ها را بگیرید.
مرحله سوم: نحوه خشک کردن میوه در آفتاب (هوای آزاد)
این روش از قدیمی ترین روش های خشک کردن میوه ها می باشد و برای بعضی از میوه ها مانند زردآلو و انگور کاربرد دارد.ولی همچنان می توانیم برای برخی از میوه ها از این روش استفاده کنیم.
اولین نکته برای خشک کردن میوه ها در این روش این است که مطمئن شویم چند روز آفتابی پیاپی داریم زیرا خشک کردن میوه ها ۲ الی ۳ روز طول می کشد.
مرحله چهارم: خشک کردن میوه ها با استفاده از بخاری یا شوفاژ
اگر برای خشک کردن میوه ها عجله ای ندارید و دستگاه میوه خشک کن هم ندارید، پس بهترین روش استفاده از بخاری یا شوفاژ است. که برای انجام این کار باید با یک فویل آلومینیومی روی بخاری یا شوفاژ را بپوشانید.و یک پارچه تمیز نیز روی آن قرار داده و میوه ها را روی پارچه و با فاصله بچینید و زمان بدهید تا کاملا خشک شوند.
استفاده از پارچه برای این است که دیگر نیازی به زیر و رو کردن میوه ها نباشد.و میوه ها به طور یکدست با گذشت زمان مناسب خشک می شوند.که البته مدت زمان خشک شدن میوه ها به ضخامتی که آن ها را برش زده ایم و همچنین به حرارت بخاری یا شوفاژ و یا حتی نوع میوه بستگی دارد.
مرحله پنجم: خشک کردن میوه ها با استفاده از فر
بهترین روشی که در منزل می توانید استفاده کنید، استفاده از فر است.زیرا فقط چند ساعت زمان برای خشک شدن میوه ها نیاز است.و می توان گفت در این روش بر روی نتیجه کار خود کنترل دارید مثلا به هر اندازه و شکلی که بخواهید می توانید میوه ها را در منزل خشک کنید.
کیفیت چیپس میوه ها به مدت زمان خشک شدن آن ها و به اندازه تکه های آن بستگی دارد.
مرحله ششم: روش خشک کردن میوه با دستگاه خشک کن
استفاده از دستگاه میوه خشک کن باعث می شود که آب میوه ها به طور خیلی آهسته و با حرارت کم تبخیر شوند.اکثر این دستگاه های میوه خشک کن دارای المنت برقی مشبک در کف خود هستند که روی آن ها یک هواکش قرار دارد.
بر اساس نوع دستگاه میوه خشک کن و نوع میوه ها ، ۲۴ ساعت زمان لازم است تا میوه ها به طور کامل خشک شوند.اگر می خواهید مقدار زیادی از میوه و سبزیجات را خشک کنید، استفاده از دستگاه های میوه خشک کن از بهترین گزینه هاست.
برای استفاده از میوه خشک کن ها آن را روی تنظیمات خشک کردن میوه قرار دهید و اگر این تنظیمات را نداشت آن را بر روی درجه ی حرارت ۵۷ درجه سانتی گراد قرار دهید.
میوه ها را درون خشک کن بچینید.
میوه ها برای خشک شدن در این دستگاه با توجه به نوع آن ها و ضخاتی که آن ها را برش زده ایم حدودا به ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان احتیاج دارند.
برای جلوگیری از خشک شدن بیش از حد میوه ها بعد از ۲۴ ساعت، آن ها را مدام چک کنید.
بهتر است از دستگاه هایی که دارای تایمر هستند برای خشک کردن میوه ها استفاده کنید.
واکنش های قهوه ای شدن در روش های سنتی و خانگی نسبت به روش های صنعتی بیشتر است، به دلیل این که میوه ها در خانه روند خشک کردن طولانی تری را طی میکنند و از افزودنی هایی که از واکنش های قهوه ای شدن جلوگیری می کنند استفاده نمی شود.
مرحله هفتم: خشک کردن میوه ها در مقیاس صنعتی
همان طور که از نام این روش مشخص است در مقیاس بالایی میوه ها را خشک می کند.در این روش نظارت وزارت بهداشت ضروری می باشد و می توان در این روش به نسبت تقاضای مشتری به صورت ارگانیک چیپس میوه تولید کرد.از آن جایی که ایران با توجه به شرایط اقلیمی خود قادر به تولید انواع میوه خشک می باشد و با خشک کردن میوه ها نیاز منطقه را نیز می تواند برآورده کند.
مرحله هشتم: نگهداری میوه خشک ها
روش نگهداری از چیپس میوه ها یکی از مهم ترین مراحل است که از نظر خیلی ها ممکن است مهم به نظر نرسد.بنابراین در نگهداری میوه خشک ها توصیه می شود عوامل زیر را رعایت کنیم .
. دمای محیط باید زیر ۷ درجه سانتی گراد باشد.
. در جای خشک و خنک و به دور از محیط نمناک نگهداری شود.
. بهتر است در ظروف شیشه ای یا پلاستیکی در بسته نگهداری شوند.
. صرفا در داخل یخچال و یا فریزر نگهداری نشود زرا که از ارزش غذایی آن کاسته می شود.
. اگر در کیسه های نایلونی نگهداری می کنید مطمئن شوید که مقدار رطوبت به حداقل رسیده باشد و درب نایلون را محکم کرده تا جریان هوا به آن نرسد.
و در آخر با صنعتی شدن زندگی همه ی ما انسان ها ،میوه خشک از تنقلاتی می باشد که خود را با علم به روز کرده است و روش های نوینی برای تولید آن ها جایگزین شده است.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید …
مطالب مرتبط:
دستگاه میوه خشک کن کابینتی
انتخاب بهترین میوه ها برای خشک کردن
راه اندازی خط تولید میوه خشک
تاسیس کارگاه میوه خشک